چکیده :
ذهن انسان تواناییهای گستردهای دارد. تمرکز نوعی قوای ذهنی است که تاثیر فراوانی روی زندگی انسان میگذارد. داشتن تمرکزِ بالا چیزی است که همه افراد به دنبال آن هستند. چرا که نتایجی باور نکردنی به دنبال دارد. اما تمرکز دقیقا چیست و چهگونه عمل میکند؟ آیا راهی برای بالا بردن تمرکز وجود دارد؟ چهطور میتوان تمرکز خود را افزایش داد؟
ذهن انسان تواناییهای گستردهای دارد. تمرکز نوعی قوای ذهنی است که تاثیر فراوانی روی زندگی انسان میگذارد. داشتن تمرکزِ بالا چیزی است که همه افراد به دنبال آن هستند. چرا که نتایجی باور نکردنی به دنبال دارد.
اما تمرکز دقیقا چیست و چهگونه عمل میکند؟
آیا راهی برای بالا بردن تمرکز وجود دارد؟
چهطور میتوان تمرکز خود را افزایش داد؟
ممکن است بعضی بگویند:"من اصلا تمرکز ندارم، در توانم نیست". این جمله تا چه حد صحیح است؟
تمرکز چه تاثیراتی دارد؟
آیا بین تمرکز و خلاقیت ارتباطی وجود دارد؟
خلاقیت چه تاثیری در زندگی روزمره و موفقیت افراد دارد؟
در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ میدهیم. اگر شما هم به دنبال بالا بردن تمرکز هستید یا به تواناییهای ذهن انسان علاقهمند هستید با ما همراه باشید.
قوه تمرکز چیست؟
به صورت خلاصه و عامیانه تمرکز یعنی جمع کردن تمامی حواس بر روی یک چیز. شاید به نظر کار آسانی بیاید اما وقتی قرار است انجام شود بسیار سخت است. برای نمونه تنها چند دقیقهی کوتاه ذهن خود را فقط و فقط بر روی یک چیز، مثلا یک خرس آبی رنگ متمرکز کنید. آیا توانستید؟ آیا ذهن شما درگیر هجوم افکار مختلف نشد؟ چه کار کنیم تا بتوانیم متمرکزتر عمل کنیم؟
قوه خلاقیت چیست؟
به طور خیلی ساده خلاقیت یعنی ایجاد راههای جدید. خلاقیت مهمترین قدرت ذهن است. خلاقیت راههای بسیار زیادی پیش روی افراد باز میکند، موقعیتهای شغلی عالی پدید میآورد، تواناییهای ذهنی افراد را بالا میبرد و در نهایت زندگی شادتری را به وجود میآورد. چهطور میتوانیم خلاق باشیم؟ پاسخ به این سوال را میتوان به تمرکز ارتباط داد اما چهگونه؟
دلایل عدم تمرکز در افراد
امروزه به دلایل زیادی افراد دچار کمبود تمرکز و خلاقیت شدهاند. از جمله این مسائل میتوان به ماشینی شدن جوامع، انجام کارهای یکنواخت، سرعت یافتن زندگی و مشغلههای گوناگون اشاره کرد. افراد زیادی هستند که نمیدانند میزان تمرکز آنها به چه میزان است. برای بالا بردن تمرکز راهها و تمرینهایی وجود دارد. در ادامه به قویترین و تاثیرگذارترین تمرینها و ارتباط انجام آنها و افزایش خلاقیت میپردازیم.
پیامدهای نداشتن تمرکز
کمبود تمرکز و حواس نتایج ناخوشایندی را در پی دارد که با هم به بررسی آنها میپردازیم.
یکی از این پیامدها خشم و عصبانیت است که میتواند موجب ناامیدی یا افسردگی شود. هر چه افراد حساستر باشند این مسئله آزاردهندهتر خواهد بود. مورد بعدی انجام نادرست کارها است. وقتی نتوانیم تمرکزمان را روی انجام کارها بگذاریم در انجام آنها دچار رخوت میشویم و با کیفیت نامطلوبی آنها را ارائه میکنیم.
خستگی مسئله بعدی است. عدم تمرکز باعث خستگی و هدررفت انرژی میشود. حتی ممکن است موجب بروز این فکر شود که هیچ کاری را درست انجام نمیدهیم و موارد بسیار زیاد دیگر. برای رها شدن از این احساسات چه راهی وجود دارد؟
برای آن که قدرت تمرکز خود را افزایش دهید باید تمرینهایی را به صورت مداوم انجام دهید تا پیشرفت کنید. ردهبندی این راهها از ساده تا دشوار است. برای کسانی که در تمرکز کردن بسیار ضعیف هستند توصیه میشود از تمرینهای سادهتر شروع کنند تا ناامید نشوند.
یک صفحه از یک کتاب را باز کنید. یک پاراگراف را انتخاب کنید. بدون کمک دست و به صورت چشمی تعداد کلمات آن بند را بشمارید. پس از شمارش دوباره این کار را تکرار کنید تا مطمئن شوید شمارش را درست انجام دادهاید.
در ابتدا ممکن است کمی سخت باشد. اما با مداومت آسان خواهد شد. وقتی آسانتر شد با کلمات یک صفحه این کار را انجام دهید.
یک شی را بردارید. یک شی کوچک و ساده. مثلا یک توپ؛ هر چیزی که تمایل دارید. سپس به مدت پنج دقیقه فقط به آن شی فکر کنید. از همه طرف آن را نگاه کنید، لمس کنید. دقت کنید تنها به موجودیت آن توپ فکر کنید، نه به قیمت، نه به کارهایی که میتوان با آن انجام داد و نه چیز دیگر.
این تمرین میتواند جذابتر باشد. انجام شمارش معکوس. برای شروع از صد تا یک به صورت معکوس شمارش انجام دهید. اگر برایتان آسان شد دو تا دو تا فاصله بیندازید. یعنی از صد با فاصله دو تا دو تا، تا یک شمارش انجام دهید. سپس سه تا سه تا و ... . بعد از مدتی با عددهای بزرگتر شروع کنید.
روی صداهای مختلف اطرافتان به صورت جداگانه تمرکز کنید. مثلا ابتدا به صدای ماشینها در خیابان گوش دهید سپس به صدای پرندگان و همینطور ادامه دهید تا روی تمامی صداهای اطرافتان تمرکز کنید.
این تمرین تا حدی دشوار است. تلاش کنید به مدت چند دقیقه به هیچ چیزی فکر نکنید. میتوانید چشمان خود را ببندید و هر فکری به سرتان زد سریع از آن رد شوید. ذهن شما باید خالی باشد. در ابتدا این تمرین بسیار دشوار است و فکر شما به هر جایی میرود.
شما میتوانید از هر چیزی برای تمرکز کردن استفاده کنید. مثلا در حالت راحتی به پشت روی زمین دراز بکشید و شروع به فکر کردن به اندام بدنتان کنید. روی هر اندام چند دقیقه تمرکز کنید. از موهای خود شروع کنید، رنگ موهایتتان و حالت موهایتان. سپس مغزتان؛ رگهای مغزی، جریان خون در مغز. دقت کنید فقط موجودیت اندامتان و کاری که انجام میدهند. به هیچ چیز دیگری فکر نکنید تا به نوک انگشتان پا برسید. این تمرین کمی مشکل است. میتوانید پس از یافتن مهارت در تمرینهای ساده به این تمرین بپردازید.
قوی کردن ذهن + روش انجام تمرینات
قویتر کردن ذهن با به چالش کشیدن آن انجام میشود. یک تمرین را تا زمانی انجام دهید که در آن مهارت پیدا کردید. به محض مسلط شدن بر آن هر بار تمرین را کمی سختتر کنید و مدت انجام تمرینها را طولانیتر کنید.
چه کسانی خلاقتر هستند؟
تمامی تحقیقات و آزمایشات نشان میدهند که کودکان خلاقترین افراد در دنیا هستند. شاید برای شما هم جالب باشد که چرا؟
هر چه انسان بزرگتر میشود تفکر خلاقانهاش کمتر و کمتر می شود. این اتفاق به دلایل گوناگون میافتد از جمله سیستم تحصیلی که نابود کننده خلاقیت است، انجام کارهای یکنواخت، عادت کردن به روتین زندگی، کم شدن اعتمادبهنفس، قوانین و چارچوبها، انتقادها و اجتماع، همه در کشتن خلاقیت نقشهای جدیای دارند. بنابراین لازم است که دوباره این مهارت مهم را به دست آوریم اما چهگونه؟
افزایش خلاقیت با افزایش تمرکز
خودتان را محدود به چارچوبها نکنید. از شکست خوردن و بیان ایدههای جدید نترسید. نکته مهم این است که برای تحریک کردن قوه خلاقیت خود باید تمرکز بالایی داشته باشید. تمرکز کمک میکند تمامی جنبهها و ابعاد موضوع را ببینید و بسنجید. به این ترتیب میتوانید راههای جدید باز کنید. روشهای جدید پیدا کنید و ایدههای خلاقانه بروز دهید. دقت کنید هر چه میزان تمرکز ذهن افراد بالاتر باشد خلاقیت آنها نیز بیشتر خواهد بود.
تاثیرات خلاقیت بر زندگی و موفقیت افراد
ایدههای جدید همیشه با استقبال زیادی روبهرو نمی شوند اما میتوانند دریچههای جدید با نتایجی شگفتانگیز را رو کنند.
افرادی که در یک شرکت کار میکنند و شرکت روندی معمولی را طی میکند نیازمند خلاقیت هستند. کسانی که در علوم مختلف در حال تحقیق و بررسی هستند نیازمند خلاقیتاند. معلمی که از شیوههای قدیمی آموزشی خسته شده است نیازمند خلاقیت است. شخصی که میخواهد کار جدیدی را آغاز کند و از روتینهای همیشگی به تنگ آمده است و میخواهد کارآفرینی کند نیازمند خلاقیت است.
در دنیای ما که مدام در حال تغییر و ترقی است خلاقیت، اصلی اساسی و مهم است. تمام کسانی که در شرکتهای بزرگ جهان فعالیت میکنند افرادی خلاق هستند.
خلاقیت تنها در مسائل بزرگ کمک کننده نیست. در زندگی روزمره نیز باعث میشود تا احساس بهتری داشته باشید و خوشحالتر باشید. کودکان دنیا را ساده میبینند و همه ایدهها را عمل شدنی! وقتی میخواهند کاری را انجام دهند از تمام حواس خود بهره میگیرند و این رمز موفقیت و شادی آنهاست.
در کنار بالا بردن تمرکز که شرط اصلی خلاق بودن است راههای دیگری هم وجود دارد که روند بروز خلاقیت را تسریع کنند.
چگونگی افزایش خلاقیت
کسانی که میخواهند خلاقیت خود را افزایش دهند باید بر ترسهای خود غلبه کنند از جمله ترس از شکست خوردن. معمولا کمبود اعتمادبهنفس هم باعث سکوت و خفه کردن کردن ایدههای نو میشود. از تجربههای جدید نترسید و خود را با چالشهای مختلف محک بزنید. ناامید نشوید و با پشتکار ادامه دهید. همه راهها را امتحان کنید تا به موفقیت دست پیدا کنید. خیالپردازی کنید! بله! خیالپردازی بسیار به کشف راههای جدید کمک میکند و ذهن را از محدودیتها دور میکند. با افراد دیگر مشورت کنید و با تمرینهای تمرکز ذهن خود را پاکسازی کنید. هدف داشته باشید و روی آن تمرکز کنید تا بتوانید راههای رسیدن به آن را ترسیم کنید.
به دنبال علاقهمندیهای خود بروید. اگر افراد به موضوعاتی که به آن علاقه دارند بپردازند میزان تمرکز و خلاقیت آنها نیز بیشتر خواهد بود. مسائل را باز کنید و به قطعات کوچک تقسیم کنید تا بررسی دقیقتری داشته باشید.
سخن پایانی
در این مقاله قوههای تمرکز و خلاقیت را تشریح کردیم و راههای دستیابی به هر کدام را برشمردیم. دانستیم که خلاقیت و تمرکز چه ارتباط تنگاتنگی دارند و چه تاثیراتی بر روی هم میگذارند. همچنین از تاثیرات تمرکز و خلاقیت بر زندگی بهتر آگاه شدیم. اکنون نوبت آن است که با تمرینها و مداومت در انجام آنها خود را خلاقتر و متمرکزتر کنیم. شما هم با مهارت یافتن در موارد بالا میتوانید به یک فرد خلاق تبدیل شوید. پس شروع کنید!
پاسخ به نظر